poniedziałek, 14 marca 2011

KLASYK POLSKIEJ FANTASTYKI GROZY

Fantastyka grozy (weird fiction) to odmiana fantastyki, w której elementy świata utworu i rozwój wydarzeń budzą strach czy przerażenie u bohaterów, a przerażenie to udziela się czytelnikom.
W obręb świata przedstawionego utworu wprowadzane są zjawiska, które kwestionują prawa rządzące rzeczywistością empiryczną, nie dające się wytłumaczyć w sposób naturalny. Występujący tu element fantastyczny jest straszny, przerażający, niszczący. Zdarzenia prowadzą nieuchronnie do katastrofy. Uważa się, że z fantastyki grozy narodził się horror.
E. A. POE
H. P. LOVECRAFT
Spośród najbardziej znanych twórców fantastyki grozy wymienić należy Edgara Allana POE oraz  Howarda P. LOVECRAFTA.   
S. GRABIŃSKI ( 1887-1936)
Te nazwiska kojarzą się czytelnikom natychmiast z określonymi tytułami dzieł, które równie dobrze bawią jak straszą swym niepowtarzalnym klimatem. Niewielu z nas jednak wie, że także polska literatura poszczycić się może twórczością pisarza, który niczym nie ustępował w oryginalności wyżej wymienionym klasykom weird fiction, a nawet stworzył swój własny świat grozy ( np. demony dziedzin, które odpowiedzialne były za nieszczęścia ludzi ). Tym pisarzem był Stefan GRABIŃSKI.  Przez większość swojego dorosłego życia pracował jako polonista w gimnazjach. Jego twórczość zupełnie niedoceniona w Polsce, znalazła uznanie w Stanach Zjednoczonych, gdzie porównywano go do E. A. Poe. Napisał kilka powieści ( Wyspa Itongo, Salamandra, Cień Bafometa ), ale niewątpliwie mistrzostwo osiągnął w swoich nowelach. Krótka forma literacka, jaką jest nowela, pozwoliła na szczególne nagromadzenie niesamowitości, grozy i lęku : "...scenerię i topografię wyznacza najczęściej jakieś tajemnicze ustronie, jakiś dom opuszczony, czasem stacja kolejowa albo posterunek dróżnika, zagubione gdzieś na głuchej, zapomnianej przestrzeni lub bądź rzucone na krańce świata niby wywiadowcze forpoczty, wysunięte daleko w obcą, groźną dziedzinę tamtego brzegu"( A. Hutnikiewicz, Stefan Grabiński i jego dziwna opowieść ).
W naszej bibliotece znajdziecie, drodzy czytelnicy, trzytomowe wydanie Dzieł wybranych S. Grabińskiego    ( Kraków, 1980 ) oraz osobny tom najlepszych horror story, zatytułowany Demon ruchu ( Warszawa, 2006 ). Zachęcam do zapoznania się z twórczością naszego rodzimego twórcy fantastyki grozy. Zapewniam, że naprawdę warto ! 
Bibliotekarka z LO